Trong “ngũ
thường”, điều đầu tiên là Nhân. Nhân ứng vào ngũ hành là thuộc mộc, ứng vào
trong bốn mùa là mùa xuân. Chúng ta đều biết mùa xuân là lúc cỏ hoa tươi tốt, cũng
là lúc vạn vật tràn đầy sức sống, nó ứng vào trong trạng thái tâm lý của chúng
ta là yêu thương người. Vì ý của chữ “nhân” này có nghĩa là yêu thương người, tức
là từ bi, lương thiện, có thể thông cảm với người khác. Trời cao có đức hiếu
sinh. Chữ “sinh” này cũng có nghĩa là thương yêu, cũng có nghĩa là nhân từ. Thế
thì dưỡng sinh, suốt ngày cứ dưỡng sinh là dưỡng cái gì vậy? Quí vị phải chú ý,
đó là dưỡng sinh, không phải dưỡng tử. Sinh chính là chỉ sức sống, sức sống là
chỉ sức mạnh của sự sống, ứng vào trong tạng phủ là tạng nào vậy? Chính là tạng
can. Xin quí vị chú ý, can ở đây không phải là lá gan của Tây y, không phải “liver”,
mà là chỉ bao gồm cả trạng thái và công năng của tạng phủ trong cơ thể. Chúng
ta đều biết tạng phủ, kinh lạc và thất khiếu đều liên thông với nhau. Nếu như tạng
can chúng ta có vấn đề thì nó sẽ biểu hiện ra bên ngoài. Can khai khiếu ở mắt,
nên mắt sẽ có vấn đề.
Khi tôi mới bắt
đầu học văn hóa truyền thống thì đầu tiên tôi phản tỉnh mình, “Nhân giả ái
nhân”, bản thân mình có nhân từ hay không? Tôi phát hiện bản thân mình chưa nhân
từ. Vì sao vậy? Vì tôi là con một, từ nhỏ cha mẹ tôi gửi gắm hy vọng ở nơi tôi
rất lớn. Sau đó bản thân tôi lại rất muốn chơi trội. Trên thực tế chơi trội
chính là quật cường, điều này sẽ dẫn đến bệnh tật. Vì nếu khí của mộc phát sinh
thái quá thì bệnh tật sẽ nảy sinh thôi. Bản thân tôi muốn chơi trội đến mức độ
nào vậy? Là trong học tập thì phải đứng đầu, đứng thứ hai là tôi rất khổ não,
và tâm phan duyên cũng rất nặng. Vả lại ở trong gia đình, về phương diện hiếu
thuận với cha mẹ thì tôi làm rất tệ, vì lúc đó chuyện học hành là số một, những
chuyện khác đều không quan trọng. Sau đó tôi mới dần dần ý thức được rằng trên
thực tế, kiểu suy nghĩ này rất có hại đến người khác, kể cả chính bản thân
mình. Tính cách này của tôi sẽ dẫn đến can khí ứ trệ.
Mọi người đều
biết, can khí ứ trệ trong kinh can. Kinh lạc của kinh can đi từ dưới chân chạy
thẳng lên hai bên cạnh sườn trong cơ thể, sau đó đến đầu, ở bên trong con mắt, ở
mắt là biểu hiện bên ngoài. Cũng như cổ nhân đã nói: “Can khai khiếu ở mắt”,
cho nên từ khi tôi còn rất nhỏ thì đôi mắt này đã không tốt. Trên thực tế tôi
thấy chính là mắt mình bị cận thị. Tôi thấy điều này có quan hệ với tính cách của
tôi rất nhiều. Cho đến khi tôi thấy được điểm này, thì tôi tiến thêm một bước,
đưa vào thực tế từ mình suy ra người. Rất nhiều người bệnh cũng có vấn đề như vậy,
bệnh của họ cũng biểu hiện trên kinh lạc. Biểu hiện trên kinh lạc nào vậy?
Chính là kinh can. Tôi xin kể cho quí vị nghe một bệnh án mà tôi gặp trên lâm
sàng.
Bệnh nhân này
họ Cao, là một bé gái, tìm đến tôi khám bệnh vào mùa hè năm nay. Bệnh của bé là
u tuyến giáp trạng. Bé nói: “Chỗ này của con rất khó chịu”. Chính là ở chỗ này,
tuyến giáp trạng ở chỗ này. Sau đó tôi xem mạch của cháu thấy hai bên mạch đi rất
huyền. Tôi liền nói với bé rằng: “Bệnh của cháu như vậy, cháu có một đức tính cần
phải sửa đổi, là quá nông nổi”. Trong tính cách quá nông nổi, người quá nông nổi
thì kinh can không thông. Người nam thì tán ra bên ngoài, còn người nữ thì thu
vào bên trong. Người nữ thì thường thu về chỗ vùng yết hầu, ở nơi này chính là
nơi kinh can đi qua. Kinh can sau khi đi qua yết hầu, ở nơi này một khi bị ứ trở
thì trên dưới không thông sẽ sinh ra bệnh. Bé nói: “Đúng quá!”. Tại sao vậy? Vì
lúc đó, khi bé tìm đến tôi khám bệnh thì có cha mẹ ở bên cạnh. Ba của bé đứng cạnh
tôi nói: “Bé từ nhỏ tính cách rất nông nổi”. Bé hiện nay lái xe, bé tự mình lái
xe, thấy xe của người khác vượt qua mình thì bé liền cố vượt lên trước, vượt
qua họ và ép họ sang một bên. Chính là tính cách này.
Tôi liền nói
với bé rằng: “Tính cách này của cháu nếu như không sửa đổi thì uống thuốc gì,
điều trị thế nào cũng không khỏi, vì cái khí này còn tồn tại”. Quí vị chú ý,
cái khí này trên thực tế chính là một dạng xu thế năng lượng. Tại sao nói như vậy?
Vì chúng ta đều biết, cơ thể của chúng ta là do tế bào tạo nên. Tế bào là do phân
tử tạo nên. Phân tử là do nguyên tử sắp xếp tổ hợp mà thành. Sở dĩ trước đây,
chỗ này chúng ta không có sưng, không có u, tại sao sau đó lại có u vậy? Vì do
phương thức sắp xếp của tế bào, cách sắp xếp của phân tử, nguyên tử khác nhau rồi.
Cơ thể chúng ta trên thực tế là một thể tổ hợp của một khối nguyên tử, chúng sắp
xếp thành hình dạng con người. Sắp xếp thành hình dạng người khỏe mạnh hay người
có bệnh đều do khối nguyên tử này, chẳng qua là do cách sắp xếp khác nhau mà
thôi. Nguyên tử nghe lời của ai? Là nghe theo năng lượng, tức là trường. Hiện
nay ngành vật lý gọi trường là trường năng. Dạng khí này của bạn sẽ dẫn đến chỗ
khối này có một loại trường năng. Cho dù
sau khi bạn giải phẫu cắt bỏ hết vùng này, nhưng trường năng ở đây vẫn còn.
Sau này, bạn
ăn uống thì những phân tử này vẫn tụ tập trở lại ở đây. Sau khi tụ xong thì lớn
thành u bướu, cắt bỏ vô ích. Cho nên tôi bảo cháu trước tiên phải bắt đầu từ
tính cách. Hơn nữa, cháu bé này còn có một đặc điểm đó là ưa đốp chát với cha mẹ.
Chúng ta đều biết đây là đặc tính của mộc. Đặc tính của mộc rất dễ tổn thương
vùng can, vì giận thì khí đi lên. Một người nổi giận, đốp chát với người khác thì
cái khí này vọt lên liền. Cho nên tôi bảo cháu: “Nếu cháu muốn khỏi bệnh thì phải
thay đổi tính cách cho tốt, phải sửa đổi từ đâu vậy? Là phải bắt đầu sửa đổi từ
việc hiếu thuận với cha mẹ”. Tại sao nói như vậy? Vì “Trăm điều thiện hiếu đứng
đầu”. Con người một khi hiếu thuận với cha mẹ rồi thì hỏa khí liền hạ xuống hết.
Sau khi hỏa khí hạ xuống rồi thì kinh lạc lưu thông rất dễ dàng. Kinh lạc lưu thông
rồi thì bệnh tự động khỏi thôi.
Cho nên tôi hỏi:
“Có phải cháu ở nhà không phụ giúp việc nhà phải không?”. Mẹ của cháu đứng bên
cạnh gật đầu ngay. Bà nói; “Cháu nó đây đúng như vậy, được nuông chiều từ nhỏ
nên chẳng phụ giúp việc nhà gì cả”. Tôi liền nói với cháu: “Nếu cháu muốn khỏi
bệnh thì bắt đầu từ hôm nay, về nhà tất cả những việc nhà cháu không nên để mẹ cháu
làm nữa”. Vì mẹ cháu lúc đó khi tìm đến tôi khám bệnh thì tuổi đã ngoài 50 rồi.
Tôi nói: “Cháu là một người trẻ tuổi. Mẹ già ở nhà mỗi ngày quét nhà, mỗi ngày
làm việc nhà, rửa chén. Mọi việc cháu đều không làm, cháu ở bên cạnh mà siêng
ăn, nhác làm để mẹ làm, hơn nữa còn đốp chát với cha mẹ. Cái khí này không
đúng. Khí không đúng thì sẽ sinh bệnh có đúng không?”.
Sau khi quay
đầu, bé gái này bắt đầu sửa đổi. Vào ngày thứ hai trước khi tôi đến, cha mẹ
cháu dắt cháu đến khám lại lần nữa. Cô đưa tôi xem kết quả xét nghiệm của bệnh
viện thì khối u đã nhỏ rất nhiều rồi. Lúc đó tôi cũng dùng Đông dược hỗ trợ điều
trị cho cháu. Thực tế, nếu đơn thuần dùng thuốc Đông dược thì hiệu quả rất chậm.
Quí vị đều biết, thông thường, việc điều trị khối u tuyến giáp trạng không phải
nhanh như vậy. Lúc đó khi cháu đến thăm tôi, cháu nói bệnh viện cũng rất kinh
ngạc, không biết tại sao khối u tiêu nhanh như vậy. Trên thực tế trong đây có một
đạo lý rất sâu:
Nếu tâm thái
chúng ta điều chỉnh tốt thì bệnh khỏi rất nhanh.
Có người nói
rằng: “Điều ông nói là đứng từ góc độ Đông y mà nói. Vậy từ góc độ khoa học hiện
nay mà nói thì có căn cứ hay không?”. Tôi xin báo cáo với quí vị là rất có căn
cứ. Giáo sư Ngải Nhĩ Mã, nhà sinh lý học trường đại học Tư Thản Phúc - Hoa Kỳ
đã từng làm một thí nghiệm rất nổi tiếng. Thí nghiệm này chính là thí nghiệm
hơi nước.
Ông thu thập
hơi của những người giận dữ, buồn rầu, phiền não thở ra. Ông đem hơi này cho chạy
qua một cái ống nhỏ và dẫn vào trong một cái bình chứa đầy nước thuốc. Màu của
nước chứa trong bình này liền xảy ra thay đổi. Ông phát hiện, khi người giận dữ
thì hơi của họ thở ra sẽ khiến cho nước biến thành màu tía, khi buồn rầu thì nước
biến thành màu trắng xám. Và ông lại rút nước có màu tía chích vào trong cơ thể
chuột bạch thì trong khoảng mấy phút sau chuột bạch co giật mà chết. Thí nghiệm
này cho chúng ta thấy rất rõ ràng, khi chúng ta giận dữ thì trên thực tế là đang
tiết ra độc tố.
Hơn nữa vị
giáo sư này nghiên cứu thêm một bước và ông nói: Khi con người giận dữ thì mức
tiêu hao năng lượng bằng với mức tiêu hao năng lượng của một người chạy 3000m.
Giận trong ba phút thì tiêu hao năng lượng tương đương với người chạy 3000m,
cũng chính là nói một người giận dữ sôi sục thì lúc này năng lượng sống của bạn
rất tiêu hao. Điều này đã minh chứng cho đạo lý của Đông y. Đông y nói: “Giận
thì khí đi lên”, vả lại khi khí này đi lên thì hỏa khí này sẽ làm tiêu tán hết
tinh hoa của cơ thể.
Chúng ta
không nói xa vời, vì đạo của trời đất tự nhiên phản ánh trực tiếp trên cơ thể
chúng ta. Tại sao nói vậy? Hồi tưởng một chút, khi chúng ta giận dữ thì tay
chân lạnh, sắc mặt tái xanh. Tại sao như vậy? Vì con người khi giận thì khí huyết
bị ứ trở, khí huyết ứ trở thì biểu hiện nhanh nhất là tay chân lạnh. Cho nên
khi giao tiếp với người khác, Đông y chúng ta có rất nhiều cách chẩn đoán, vọng,
văn, vấn, thiết, trong đó thiết không phải chỉ là xem mạch. Khi nói chuyện với
người khác, vừa tiếp xúc là chúng ta có thể biết khái quát. Cho nên khi bắt tay
người khác, nếu như tay của đối phương rất lạnh và bạn nhìn sắc mặt của họ lại
có màu xanh thì bạn sẽ phán đoán được người này CAN có vấn đề. Điều này trong y
án cổ đại và trong y án hiện đại đều có giới thiệu. Điều này trên cơ thể chúng
ta có thể tự thể hội được.
Sắc mặt tại
sao lại tái xanh vậy? Là vì khi con người nổi giận thì, như tôi vừa mới nói, thứ
nhất là tiết ra độc khí màu tía rất nhiều, thứ hai là khiến cho thành phần
trong máu xảy ra thay đổi, thứ ba là khiến cho tuần hoàn trong mao mạch không tốt.
Cho nên quí vị
đang ngồi đây ai cũng đều có thể nghiệm rằng con người sau khi giận, theo sau
căng thẳng là mệt mỏi, sau khi mệt xong thì có thể tay chân dễ bị tê. Tại sao
như vậy? Vì mệt mỏi tức là đã tiêu hao tinh lực, tay chân tê chính là tuần hoàn
ngọn chi không tốt. Tại sao tôi lại đem điều này nói rõ ràng như vậy? Vì tôi đã
từng giận, hơn nữa tôi cũng biết, khi vấn đề của mình thường hay xảy ra thì cũng
tương thông với những vấn đề của người khác, ngược lại vấn đề của người khác bạn
cũng có thể tìm được đáp án trên chính bản thân mình. Cho nên về phương diện
này thì lý giải của Đông Tây y là giống nhau, cũng đã được chứng minh bằng khoa
học hiện đại. Đây là điều thứ nhất, là Nhân.
Nhân từ thì sẽ
tốt cho CAN. Người nhân từ thì can huyết thông suốt, khí mạch sẽ tốt, đương
nhiên là trường thọ. Cho nên nói, cái cần dưỡng trong dưỡng sinh là dưỡng cho
can khí tươi mới không dừng. Chúng ta đều biết Lão Tử có một câu nói là: “Nhân
chi sanh dã nhu nhược, kỳ tử dã kiên cường”, sau khi giận, chúng ta còn có một
biểu hiện nữa là tứ chi cứng đờ. Chúng ta quan sát trẻ con, quan sát hiện tượng
tự nhiên thì sẽ phát hiện: Khi con người càng khỏe mạnh, càng trẻ tuổi thì gân
cốt đều rất mềm mại. Tuổi càng cao thì gân cốt sẽ trở nên cứng, tức là căng,
căng thẳng. Cho nên trong Đông y có một câu danh ngôn là:
“Cân trường
nhất thốn, thọ diên thập niên”, là ý gì vậy?
Tức là gân cốt
có thể vươn dài, giãn ra rất mềm mại, đặc biệt duỗi dài, có tính co giãn, đó gọi
là “trường nhất thốn”, thì thọ mạng của người này sẽ có thể sống thêm mười năm.
Ngược lại, nếu như gân ngắn một thốn thì sẽ giảm thọ mười năm.
Chúng ta phản
tỉnh một chút, nếu một người thường hay giận dữ thì kinh lạc của họ sẽ bị ứ trở,
sẽ thu ngắn lại. Tình trạng này kéo dài thì sẽ tổn giảm thọ mạng của họ. Cách tổn
giảm thế nào? Là sẽ dẫn đến các loại bệnh hiểm nghèo. Cho nên có rất nhiều cách
thức gây ra bệnh hiểm nghèo. Trong Đông y điều đáng sợ nhất là ngũ hành sinh khắc.
Cái gì khắc mộc? Là kim khắc mộc. Dưới đây cũng có một bệnh án, là một người giới
tính nữ. Cô bị chứng xơ gan, trên thực tế là do khí của kim quá thịnh gây nên.
Đây là điều nhân từ thứ nhất, ứng với ngũ tạng là thuộc can, tâm thái tương ứng
là nhân từ bác ái. Ngược lại nếu một người thường hay giận dữ cũng sẽ dẫn đến bệnh
như vậy.
Trần Chung sưu tầm
